Waarom is ontspannen zo moeilijk?

Op een ligbedje aan het strand werd ik ineens overvallen door onrust. Daar lag ik dan tijdens mijn vakantie, te piekeren over van alles en nog wat. Allerlei gedachten doken op: Moet ik niet iets gaan doen? Iets ondernemen? Ik was in een prachtig exotisch land en toch kwam ik niet verder dan het strand. Was dat niet zonde?

Langzaam kroop er een schuldgevoel over me heen. Alsof ik mijn tijd niet goed besteedde. Alsof ik iets moest bewijzen. Ik begon me te irriteren aan mezelf. Waarom kon ik niet gewoon genieten? Waarom vond ik het zo lastig om even niets te doen?

En toen gebeurde er iets. Ik realiseerde me dat ik niemand verantwoording schuldig was. Ik mocht hier precies doen waar ik zin in had. En op dat moment was dat: rust. Niets hoeven. Gewoon liggen. Ik voelde mijn lichaam dieper wegzinken in het zachte kussen van het ligbed en ik was vrij. Vrij om te ontspannen.

Vanaf dat moment dacht ik nergens meer aan.

Pas thuis realiseerde ik me hoeveel tijd ik eigenlijk nodig had gehad om écht los te komen. Om echt even af te schakelen. Want vaak laten we onszelf meeslepen met de waan van de dag. Van to-do naar to-do, met ons hoofd altijd bij wat er nog moet gebeuren. Alsof ‘druk zijn’ onze standaardmodus is geworden. Altijd ‘aan’. Altijd bezig. En als we dan eindelijk even niets hoeven, voelt dat ongemakkelijk, vreemd of spannend. Alsof we nuttig moeten zijn. Alsof we iets missen als we niet iets doen.

En dan hebben we het nog niet eens over de denkbeeldige verwachtingen van anderen: Kan ik dit wel maken? Is het niet stom? Wat als iemand me nodig heeft?

Precies dát maakt ontspannen zo moeilijk. Er is altijd wel iets wat nog ‘moet’. Maar ik kan je nu al vertellen: het is nooit af. Er is altijd wel iets te doen. Daarom is het zo belangrijk dat je zélf ruimte creëert om even niets te hoeven. Hoe moeilijk dat ook is.

De eerste stap is jezelf toestemming geven. Zeg tegen jezelf: Het mag nu. Ik hoef even niets. Alleen dat opent al een deur. Dat betekent niet dat je hoofd meteen stil wordt, maar het is wel de eerste stap naar rust.

Ook als je in gedachten nog van alles aan het afhandelen bent: blijf jezelf herinneren dat je niks hoeft. Niets moet. Alles mag.

En nee, ontspannen betekent niet dat je dagenlang als een zoutzak op de bank (of strandbedje) moet liggen. Het mag klein zijn. Een moment voor jezelf. Zonder plan, zonder doel. Je hoeft jezelf niet te analyseren of te verbeteren. Gewoon even zijn, zoals je bent.

Hoe vaker je dit doet, hoe natuurlijker het wordt.

Het lijkt soms alsof ontspanning iets onnatuurlijks is geworden. Alsof stress en drukte ons nieuwe normaal zijn. Geen wonder dat rust onwennig voelt. Alsof het niet mag. Of je het niet hebt verdiend. Misschien herken je ook het gevoel dat je na een moment van rust extra hard moet werken. Alsof je je rust moet compenseren.

Mocht je dit herkennen, wil ik je vertellen dat je dit los mag laten. Ontspanning is net zo natuurlijk als inspanning. En net zo belangrijk als inspanning. Voor zowel je fysieke, maar ook je mentale welzijn.

En ja, ook ik moet mezelf eraan herinneren. Ontspannen is geen knop die je zomaar omzet. Het vraagt oefening. Juist in drukke tijden, waar je het des te harder nodig hebt. Want als je maar blijft doorgaan, kost het steeds meer moeite om de overgang van ‘aan’ naar ‘uit’ te maken. Zoals ik gemerkt hebt tijdens mijn vakantie.

Gun jezelf daarom ook tussendoor kleine momenten van rust. Wacht niet tot de vakantie. Wacht niet op het perfecte moment. Schakel af en toe gewoon even uit.

Je hoeft het niet te verdienen. Geef jezelf toestemming om rust te nemen.

Liefs,

Raïscha